De 70 weken van Daniël
De profeet Daniël was een Israëliet die rond 500 v.Chr. leefde tijdens de Joodse ballingschappen door Babylonië en later Mede-Perzië. Omdat Daniël een zeer wijs man was werd hij door meerdere opvolgende koningen in Babylon en Perzië aangesteld als raadgever van de koning. Omstreeks het jaar 557 v.Chr. onder het bewind van koning Cyrus van Perzië krijg hij tijdens een van zijn vurige smeekbeden aan God bezoek van de engel Gabriël. Daniël ontvangt een van de meest bekende profetieën over de tijdlijn van Israël tot in de eindtijd: ‘De 70 weken van Daniël’.Inleiding
De profeet Daniël was een Israëliet die rond 500 v.Chr. leefde tijdens de Joodse ballingschappen door Babylonië en later Mede-Perzië. Omdat Daniël een zeer wijs man was werd hij door meerdere opvolgende koningen in Babylon en Perzië aangesteld als raadgever van de koning. Omstreeks het jaar 557 v.Chr. onder het bewind van koning Cyrus van Perzië krijg hij tijdens een van zijn vurige smeekbeden aan God bezoek van de engel Gabriël. Daniël ontvangt een van de meest bekende profetieën over de tijdlijn van Israël tot in de eindtijd: ‘De 70 weken van Daniël’.
DANIËL 9:20–25A (NBV)
20 Terwijl ik nog sprak en bad, mijn zonde en de zonde van mijn volk Israël beleed, en mijn smeekbede omwille van de heilige berg van mijn God richtte tot de heer, mijn God, 21 terwijl ik mijn gebed nog uitsprak, vloog de man Gabriël, die ik eerder in het visioen had gezien, snel naar mij toe. Het was de tijd van het avondoffer. 22 Hij begon mij uitleg te geven. Hij zei: ‘Daniël, ik ben nu gekomen om je een helder inzicht te geven. 23 Er is een woord uitgegaan toen je je smeekbede begon en ik ben gekomen om het over te brengen, want je bent zeer geliefd. Luister naar het woord en sla acht op het visioen. 24 Zeventig weken zijn vastgesteld voor je volk en je heilige stad, voordat aan de overtredingen een einde komt en de zonden zijn afgesloten, voordat het wangedrag is vergolden en eeuwige gerechtigheid is gebracht, voordat het profetisch visioen bezegeld is en het allerheiligste gewijd. 25 Je moet weten en begrijpen: Vanaf het ogenblik waarop het woord is uitgegaan dat Jeruzalem hersteld en weer opgebouwd zal worden …
Op het moment dat Daniël deze profetie krijgt zijn Jeruzalem en de Joodse tempel 30 jaar eerder vernield door de Babyloniërs, de Israëlieten willen niets lievers dan terug keren naar Jeruzalem om Israël te herstellen. De profetie is dan ook een antwoord op dit verlangen van Daniël en begint met dat er ’70 weken’ zullen verstrijken vanaf het moment dat er een woord uitgaat dat Jeruzalem herbouwd en hersteld zal worden totdat er een aantal gebeurtenissen zullen plaatsvinden:
De zonden zullen stoppen en het oordeel zal voltrokken zijn;
Er zal eeuwige gerechtigheid gekomen zijn;
‘Het allerheiligste’ zal worden gewijd (de tempel).
70 weken van jaren
Het startpunt van de profetie
Het moment waarin het bevel wordt gegeven om Jeruzalem te herbouwen en te herstellen is het startpunt van de ’70 weken’ uit deze profetie. Er zijn meerdere momenten in de Bijbel gedocumenteerd waarin regerende koningen deze bevelen geven.
Koning Cyrus van Mede-Perzië staat in 537 v.Chr. toe dat de Israëlieten de tempel herbouwen (Ezra 1:2-4, Jes. 44:28);
Koning Darius van Mede-Perzië bevestigt dit bevel in 520 v.Chr. (Ezra 6);
Koning Artaxerxes van Mede-Perzië staat Ezra en de Levieten in 457 v.Chr. toe, nadat Jeruzalem is herbouwd, terug te keren naar Jeruzalem om de priesterdienst in Jeruzalem te herstellen (Ezra 7:12-26).
Deze verschillende bevelen beschrijven samen het bevel om Jeruzalem zowel te herbouwen als te herstellen. Ook beschrijft de Bijbel wanneer het laatste deel van het bevel wordt gegeven, namelijk het zevende regeringsjaar van Koning Artaxerxes van Perzië. De geschiedenis bevestigt dat dit het jaar 457 v.Chr. is geweest.
EZRA 7:7–9 (NBV)
7 Een aantal priesters, Levieten, tempelzangers, poortwachters, tempelknechten en andere Israëlieten reisde met hem mee naar Jeruzalem. Het was in het zevende regeringsjaar van koning Artaxerxes, 8 en ze kwamen aan in de vijfde maand van dat jaar. 9 Ezra was volgens plan uit Babylonië vertrokken op de eerste dag van de eerste maand, en op de eerste dag van de vijfde maand kwam hij in Jeruzalem aan, want God bood hem onderweg bescherming.
70 ‘weken’ zijn geen dagen
Het Hebreeuwse woord voor ‘weken’ is Shavuot en betekent letterlijk een zevental. Dit kan worden gebruikt voor een letterlijke week van 7 dagen maar ook voor een andere cyclus van zevens zoals bijvoorbeeld 7 weken of 7 jaren.
In deze profetie is het vanuit de context duidelijk dat er geen letterlijke weken van 7 dagen worden bedoeld. Er zijn immers al lang 70 weken verstreken sinds 457 v.Chr. en de profetie is nog niet voltooid, er is nog geen eeuwige gerechtigheid en einde van de zonden voor Israël. Ook de bouw van de Jeruzalem heeft veel langer geduurd dan 7 letterlijke weken.
Als we de profetie verder doorlezen komen we er achter dat er met ‘weken’ perioden van 7 jaren wordt bedoeld. Oftewel, de 70 weken zijn 70 perioden van 7 jaar en dit komt neer op een totaal van 490 jaar.
Na 7 weken: Jeruzalem
Gabriël gaat vanaf vers 25 de details in en verdeelt de 70 weken (ofwel 490 jaar) in een aantal afzonderlijke perioden. De eerste periode duurt 7 weken (ofwel 49 jaar) vanaf 457 v.Chr. en omschrijft dat in deze periode Jeruzalem zal worden herbouwd. Omdat de NBV duidelijk afwijkt van andere vertalingen gebruik ik hieronder de Statenvertaling van Daniël 9:25.
DANIËL 9:25 (SVV)
25 Weet dan, en versta: van den uitgang des woords, om te doen wederkeren, en om Jeruzalem te bouwen, tot op Messias den Vorst, zijn zeven weken, en twee en zestig weken; de straten, en de grachten zullen wederom gebouwd worden, doch in benauwdheid der tijden.
In 444 v.Chr (13 jaar later) mag Nehemia uit ballingschap terugkeren naar Jeruzalem om de muren te herbouwen. Hij doet dit uiteindelijk in een korte tijd maar zoals de profetie omschrijft onder het continue gevaar van de vijandige volken om en rond Jeruzalem. De herbouw en herstel van Jeruzalem, het eerste deel van de profetie eindigt 7 weken (49 jaar) later in c.a. 408 v.Chr.
Na 69 weken: de Messias
Vanaf 408 v.Chr zal er een periode van 434 jaar (62 weken * 7 = 434 jaar) duren totdat “Messias de koning” wordt geprofeteerd te komen. Niet alleen wordt zijn komst hier geprofeteerd, in het volgende vers wordt ook zijn dood geprofeteerd!
DANIËL 9:26A (SVV)
26 En na die twee en zestig weken zal de Messias uitgeroeid worden, maar het zal niet voor Hem zelven zijn; …
Als je de rekensom van 7 + 62 weken (483 jaar) na 457 v.Chr. maakt dan kom je precies uit op 27 n.Chr, precies 30 jaar na Zijn geboorte, het moment dat Jezus het Woord begint te verkondigen! (zie Wikipedia voor meer informatie over Jezus’ werkelijke geboortejaar, c.a. 4 v. Chr.). De profetie bevat naast de komst van de Messias ook Zijn dood.
De 70e week
Na deze eerste 69 weken blijft er nog één week (7 jaar) over om de profetie over Israël tot een einde te brengen zoals wordt geprofeteerd. Het verwarrende is echter dat de eerste 69 weken reeds zijn gebeurd met het leven en de dood van de Heer Jezus Christus maar dat de laatste week nog niet is gebeurd. Dat lezen we in het laatste deel van de profetie in verzen 26 en 27.
DANIËL 9:26B–27 (NBV)
… Het volk van een toekomstige vorst zal verderf brengen over de stad en het heiligdom. Hij zal zijn einde vinden in een overstroming. Tot aan het einde van de strijd zullen er verwoestingen zijn, zoals is vastgesteld. 27 Hij zal een sterk bondgenootschap sluiten met velen, één week lang. De helft van de week zal hij offers noch gaven laten brengen, en boven op het altaar zal een verwoesting brengende gruwel te zien zijn, totdat het aangekondigde einde van die verwoestende kracht komt.’
In deze laatste week wordt gesproken over ‘de verwoestende gruwel’ waarover ook door Jezus wordt gesproken in Mattheüs 24, als zijn leerlingen vragen hoe de eindtijd zal gaan verlopen. Jezus predikt hier over het einde van de wereld, net voor Zijn wederkomst als Hij het eeuwige koningschap op zich zal nemen.
MATTEÜS 24:15–30 (NBV)
Jezus: 15 Wanneer jullie dus de “verwoestende gruwel” waarover gesproken is door de profeet Daniël, zien staan op de heilige plaats (lezer, begrijp dit goed), 16 dan moet iedereen in Judea de bergen in vluchten; … 29 Meteen na de verschrikkingen van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan geen licht meer geven, de sterren zullen uit de hemel vallen en de hemelse machten zullen wankelen. 30 Dan zal aan de hemel het teken zichtbaar worden dat de komst van de Mensenzoon aankondigt, en alle stammen op aarde zullen zich van ontzetting op de borst slaan als ze de Mensenzoon zien komen op de wolken van de hemel, bekleed met macht en grote luister.
Daniël 9:26 spreekt over een toekomstige vorst die verderf zal brengen. Deze koning zal een (vals) vredesverbond van 7 jaar afsluiten en deze na 3,5 verbreken, in het midden van deze laatste 7 jaar. Hij zal op dat moment een ‘afgodsbeeld’ oprichten in de herbouwde tempel in Jeruzalem en zichzelf daarbij als god verheffen boven de echte God. Dit afgodsbeeld wordt ‘de verwoestende verschrikking’ genoemd waarover ook in het boek openbaring wordt gesproken.
OPENBARING 13:15–18 (NBV)
15 Het kreeg de macht om dat beeld leven in te blazen, zodat het beeld van het beest ook kon spreken en ervoor kon zorgen dat iedereen die het beeld niet aanbad, gedood zou worden. 16 Verder liet het bij alle mensen, jong en oud, rijk en arm, slaaf en vrije, een merkteken zetten op hun rechterhand of op hun voorhoofd. 17 Alleen mensen met dat teken – dat wil zeggen de naam van het beest of het getal van die naam – konden iets kopen of verkopen.
18 Hier komt het aan op wijsheid. Laat ieder die inzicht heeft het getal van het beest ontcijferen; er wordt een mens mee aangeduid. Het getal is zeshonderdzesenzestig.
Door de profetieën van onder andere Daniël, Jezus en Openbaring naast elkaar te leggen komen we er al snel achter dat deze verwoestende koning de antichrist is, die in openbaring het beest genoemd wordt. Deze antichrist zal de eerste 3,5 jaar een valse vrede hanteren en de laatste 3,5 jaar – die ook wel de grote verdrukking wordt genoemd – de hel op aarde veroorzaken en de Israëlieten proberen te vernietigen. Deze 2 perioden van 3,5 jaar worden als 1260 dagen, 42 maanden en tijd, dubbele tijd en halve tijd beschreven zodat er geen misvatting over kan bestaan dat allen diezelfde laatste 7 jaar omschrijven waarover Daniël schrijft.
OPENBARING 13:5–7 (NBV)
5 Het beest (antichrist) kon zijn bek gebruiken voor grootspraak en godslasteringen, en dat tweeënveertig maanden lang. 6 Het opende zijn bek en lasterde God, zijn naam en zijn woning en hen die in de hemel wonen. 7 Het mocht de strijd met de heiligen aanbinden en hen overwinnen. Ook kreeg het macht over alle landen en volken, over mensen van elke stam en taal.
OPENBARING 11:3 (NBV)
3 Ik zal mijn twee getuigen opdracht geven om te profeteren. Gedurende twaalfhonderdzestig dagen zullen ze dat doen, gehuld in een boetekleed.
OPENBARING 12:6 (NBV)
6 De vrouw (Israël) zelf vluchtte naar de woestijn. God had daar een plaats voor haar gereedgemaakt, waar twaalfhonderdzestig dagen lang voor haar gezorgd zou worden.
OPENBARING 12:14 (NBV)
14 Maar de vrouw (Israël) kreeg de twee vleugels van de grote adelaar om naar haar plaats in de woestijn te vliegen, waar gedurende een tijd en twee tijden en een halve tijd voor haar gezorgd zou worden, buiten het bereik van de slang (de duivel).
De wederkomst van Jezus
Aan het einde van de 7 jaar, kort voor de wederkomst van Jezus, opent God het oordeel over de antichrist en zijn volgers. Kort daarna zal Jezus zelf de antichrist vernietigen met zijn komst, de Israëlieten fysiek redden uit deze benarde positie en de aarde voor eeuwig regeren als Koning der Koningen.
OPENBARING 11:15–18 (NBV)
15 Toen blies de zevende engel op zijn bazuin. In de hemel klonken luide stemmen, die zeiden: ‘Nu begint de heerschappij van onze Heer over de wereld, en die van zijn messias. Hij zal heersen tot in eeuwigheid.’ 16 De vierentwintig oudsten op hun tronen bij God wierpen zich neer en aanbaden God 17 met de woorden: ‘Wij danken u, Heer, onze God, Almachtige, die is en die was, want in uw grote macht neemt u nu het koningschap op u. 18 De volken raasden in woede, maar nu laat u uw woede razen. De tijd is gekomen om een oordeel te vellen over de doden; en om uw dienaren, de profeten, te belonen, evenals de heiligen en degenen die, jong en oud, ontzag hebben voor uw naam; en ook om hen die de aarde vernietigen nu zelf te vernietigen.’
Met deze gebeurtenissen in openbaring kunnen we lezen hoe de profetie van Daniël zich in detail zal ontplooien en zal voltooien zoals Gabriël heeft verkondigt.
DANIËL 9:24
Zeventig weken zijn vastgesteld voor je volk en je heilige stad, voordat aan de overtredingen een einde komt en de zonden zijn afgesloten, voordat het wangedrag is vergolden en eeuwige gerechtigheid is gebracht, voordat het profetisch visioen bezegeld is en het allerheiligste gewijd.
Het genadejaar van de HEER
Tussen de eerste 69 weken (483 jaar) en de laatste week (7 jaar) is inmiddels al 1995 jaar verstreken (vanaf 27 n.Chr. tot anno 2022). Deze mysterieuze periode is ook niet geprofeteerd door de profeten uit het oude testament, waaronder Daniël. Vanzelfsprekend hadden Israëlieten dan ook moeite met het begrijpen dat Jezus zou gaan sterven, zij dachten immers dat Hij als Koning zou gaan regeren, na Zijn eerste (en enige komst).
Jezus gaf zelf een aantal aanwijzingen dat er een ‘interval’ periode voor de laatste 7 jaar zou worden komen. Als Hij in Lucas 4:18 in de synagoge een deel van Jesaja 61 voorleest, sluit hij de boekrol na vers 1 en zegt Hij dat dit vers vandaag de dag tot vervulling is gekomen.
LUCAS 4:18–19 (NBV)
18 ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, 19 om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’
Wat op het eerste ogenblik niet opvalt is dat Jezus hier halverwege de profetie uit Jesaja stopt met lezen. Jezus verkondigt hier dat Hij met Zijn eerste komst het eerste deel van deze profetie heeft vervult. Het tweede deel van deze profetie uit Jesaja gaat namelijk, net als de profetie uit Daniël, verder bij de tweede wederkomst van Jezus! Vanuit het perspectief van de profetie van Jesaja lijkt dit echter één gebeurtenis maar Jezus wist beter!
Jesaja 61:1-2 (NBV)
[61] 1 De geest van God, de heer, rust op mij, want de heer heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan verslagen harten hoop te bieden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan geketenden hun bevrijding, 2 om een genadejaar van de heer uit te roepen en een dag van wraak voor onze God, om allen die treuren te troosten,
Deze mysterieuze periode is volgens Paulus expres door God verborgen gehouden zodat ook alle heidenen in het plan van Israël konden worden opgenomen! Deze tijd duurt inmiddels al bijna 2000 jaar en dient voor de redding van de hele wereld door het geloof in Jezus Christus voor zowel Jood als Griek. Daarna zal echter de belofte van de HEER aan Israël als volk worden nagekomen.
ROMEINEN 11:25 (NBV)
25 Er is, broeders en zusters, een goddelijk geheim dat ik u niet wil onthouden, omdat ik wil voorkomen dat u op uw eigen inzicht afgaat. Slechts een deel van Israël werd onbuigzaam, en dat alleen tot het moment dat alle heidenen zijn toegetreden. 26 Dan zal heel Israël worden gered, zoals ook geschreven staat: ‘De redder zal uit Sion komen, en wentelt dan de schuld af van Jakobs nageslacht. 27 Dit is mijn verbond met hen, wanneer ik hun zonden wegneem.’
Wanneer start de laatste 7 jaar?
Op dit moment leven wij nog in de mysterieuze periode van de heidenen. Zoals veelvuldig staat beschreven weet niemand het tijdstip dat de laatste 7 jaar in zal gaan. Wel worden wij als Christenen geacht ‘de tekenen van de tijd te herkennen’ en niet te worden verrast omdat Hij zal komen ‘als een dief in de nacht’. We weten ook dat Jezus spreekt over oorlogen, valse profeten, pandemieën, natuurgeweld en vervolgingen als begin van ‘barensweeën van deze eindtijd. Als wij deze gebeurtenissen te zien krijgen, net als barensweeën in toenemende intensiteit en intervallen, dan weten wij dat de eindtijd zeer nabij is.
MATTEÜS 24:32–33 (NBV)
32 Leer van de vijgenboom deze les: zo gauw zijn takken uitlopen en in blad schieten, weet je dat de zomer in aantocht is. 33 Zo moeten jullie ook weten, wanneer je dat alles ziet, dat het einde nabij is.
Zodra de volheid van de heidenen is voltooid zal de mysterieuze tijd van de heidenen eindigen. Dan zullen de profetieën over Israël worden hervat en de laatste 7 jaren starten. Veel Christenen geloven dat dit moment (waarvan dus niemand het precieze moment weet behalve God) het moment is wanneer de opname van de Gemeente plaatsvindt. De opname is wanneer Jezus de dode en levende heiligen zal ‘wegplukken’ uit de aarde en opnemen in de wolken, waar we Hem zullen ontmoeten. Er zijn echter ook Christenen die geloven dat ook de gemeente door de laatste 7 jaar zal gaan en dat de opname aan het eind van deze 7 jaar zal plaatsvinden. Dit is echter voor een andere studie.
1 TESSALONICENZEN 4:16–18 (NBV)
16 Wanneer het signaal gegeven wordt, de aartsengel zijn stem verheft en de bazuin van God weerklinkt, zal de Heer zelf uit de hemel neerdalen. Dan zullen eerst de doden die Christus toebehoren opstaan, 17 en daarna zullen wij, die nog in leven zijn, samen met hen op de wolken worden WEGGEVOERD en gaan we in de lucht de Heer tegemoet. Dan zullen we altijd bij hem zijn. 18 Troost elkaar met deze woorden.
Conclusie
Daniël krijgt van de engel Gabriël een hele bijzondere openbaring waarin de hele profetische tijdslijn van Israël wordt uitgestippeld vanaf het moment van de ballingschap van Israël tot het moment van de redding van Israël en de (weder)komst van de Messias als eeuwige Koning. In deze profetie zijn de wederopbouw van Jeruzalem tussen 457 v.Chr. en 408 v.Chr. geprofeteerd en de (eerste) komst én dood van de Messias vanaf 27 n.Chr. (Zijn dood volgde 3 jaar later in 30 n.Chr.).
Wij leven nu tussen de eerste komst van de Messias en de laatste 7 jaar in een tijd die in het oude testament verborgen is gebleven. In deze tijd heeft God Israël tijdelijk ‘verblind’ zodat ook heidenen gered kunnen worden door in het geloof in de Heer Jezus Christus geestelijke kinderen van Abraham te worden en deel te worden van dezelfde beloften van Israël.
Na de ‘volheid van de heidenen’ en mogelijk de opname van de gemeente zal de laatste 7 jaar van Israël worden hervat. Deze 7 jaar staan bekend als ‘de grote verdrukking’ waarin de antichrist een vals vredesverbond zal afsluiten om deze vervolgens na 3,5 jaar te verbreken door ‘de verwoestende gruwel’ in de tempel te plaatsen en zichzelf boven God zal verheffen en Israël zal gaan vervolgen. Ondanks dat deze periode de ergste periode ooit op aarde zal worden zal God Israël te hulp schieten en dan zal heel Israël Jezus aanvaarden als Messias en worden gered zoals al zo lang over is geprofeteerd. Hij zal aan het einde van de 7 jaar de antichrist vernietigen, Israël redden en Zijn eeuwige Koningschap op aarde vestigen. Amen!
